Alternatör Nedir ve Ne İşe Yarar?

Şarj dinamosu veya alternatif akım jeneratörü olarak da adlandırılan alternatör, motorlu araçlara enerji sağlamak amacıyla alternatif akım üreten elektromekanik bir cihazdır. Otomobillerde yer alan alternatörler, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürerek aracın aküsünü şarj eder.

Alternatör Nasıl Çalışır, Çalışma Prensibi Nedir?

Doğru akım üreteçleri ile aynı çalışma prensibine sahip olan alternatörlerde, rotor adı verilen mıknatıslar yer alır. Bu mıknatıslar, stator isimli iletken sargının çevresinde veya içinde dönme hareketi gerçekleştirir. Mekanik enerji ile dönüş yapan rotorlar, iletkenin çevresindeki manyetik alanı değiştirerek elektrik akımı oluşmasını sağlar.

Alternatör Arabanın Neresinde?

Birkaç hibrit model dışındaki tüm içten yanmalı motora sahip araçlarda yer alternatörler, genellikle motorun ön tarafına konumlanır. Tipik bir alternatör, pistonların hareketini dairesel harekete dönüştüren krank mili tarafından çalıştırılır.

Alternatör İç Yapısı

Kasnaklar, rulmanlar, rotorlar, düzenleyiciler, kapaklar, doğrultucular ve köşebentten meydana gelen alternatör, çelikten üretilen dayanıklı bir gövdeye sahiptir. Rotor adı verilen ve dönme hareketi yapan mıknatıslar yüzde 150 oranında artırılmış hıza dayanacak yapıda üretilirken cihazda yer alan soğutma fanı ise dökme alüminyumdan üretilir.

Alternatör Kayışı Nedir ve Ne İşe Yarar?

V kayışı olarak da adlandırılan alternatör kayışı, motorlu araçlarda krank milinden aldığı gücü alternatöre, su pompasına ve kompresör sistemine ileten kayıştır.

Alternatör Hareketini Nasıl ve Nereden Alır?

Alternatörler, hareketlerini V kayışı sayesinde direkt olarak motordan alır.

Alternatör Hangi Enerjiyi Üretir ve Nasıl Elektrik Üretir?

Alternatörler akünün şarjı için gerekli olan elektrik enerjisini üretir. Bir tür elektrik jeneratörü olan ve ismini alternatif akımdan alan alternatör, bir iletkenin çevresindeki manyetik alanın değişmesi sonucunda iletkende meydana gelen akımdan faydalanarak elektrik üretir.

Alternatör İle Elektrik Üretimi

V kayışının motordan alternatöre ilettiği dönme hareketi, alternatördeki rotorları döndürerek manyetik alan değişimine neden olur. Bu değişim sonucunda alternatif akım meydana gelir ve elektrik enerjisi elde edilir.

Alternatör İle Jeneratör Arasındaki Fark

Alternatör, motordan aldığı mekanik enerjiyi alternatif akıma (AC'ye) dönüştürürken jeneratör ise motordan aldığı mekanik enerjiyi alternatif akıma veya doğru akıma (DC) dönüştürür.

Alternatör İle Şarj Dinamosu Arasındaki Fark

Şarj dinamosu ve alternatör arasındaki en belirgin fark üretilen akım türüdür. Şarj dinamosu, alternatif akım üreten alternatöre kıyasla sadece doğru akım üretir.

Alternatör İle Motor Arasındaki Fark

Elektrik motorları ile alternatörler tamamen zıt olan çalışma prensipleri ile birbirlerinden ayrılır. Alternatör, motor gibi bir ana makinadan aldığı mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürken elektrik motorları ise dışarıdan aldıkları elektrik enerjisini kullanarak mekanik enerji elde eder.

Alternatör ile Dinamo Farkı Nedir?

Alternatörler modern araçlarda dinamo yerine elektrik üretimi yapan cihazlardır. Aynı fonksiyona sahip olan bu iki cihaz, üretilen akım türü açısından birbirinden ayrılır. Dinamolar, aynı yönlü doğru akım üretirken alternatörler ise sürekli olarak yön değiştiren alternatif akım üretir.

Alternatör Görevi

Motorlu araçlarda elektrik üretimi yapan alternatörler, aracın motoru çalışırken bir yandan aküyü şarj eder, diğer taraftan da tüm elektrik sisteminin enerji ihtiyacını karşılar.

Alternatör Aküyü Ne Kadar Sürede Doldurur?

Sağlıklı çalışan bir alternatör, aracın aküsünü 12.9 volt ile 14.9 volt arası bir gerilim ile şarj eder. Akünün ne kadar sürede tamamen şarj olacağı ise arabanın markasına ve motor modeline göre farklılık gösterir.

Alternatör Özellikleri - Alternatör Çeşitleri

Otomobil aküsüne enerji sağlayan alternatör, uyartım şekillerine ve yapılarına göre iki ana kategoriye ayrılır:

  • Uyartım şekillerine göre alternatörler: Uyartım diyotsuz alternatörler, uyartım diyotlu alternatörler ve nötr nokta diyotlu alternatörler.
  • Yapılarına göre alternatörler: Klasik tip alternatörler, kompakt alternatörler ve fırçasız/kömürsüz alternatörler.

    • Alternatör DC mi AC mi?

    Alternatörler, kısaltması AC olan alternatif akım üreten elektromekanik cihazlardır. Araçların aküsü ise kısaltması DC olan doğru akım ile çalışır. Alternatörlerin ürettiği AC, diyotlar tarafından DC’ye dönüştürülerek aküye iletilir. Akü bu şekilde şarj olur.

    Alternatör Neden Isınır?

    Sağlam olmasına rağmen çok fazla çalıştığı için elektrik kablolarından aşırı elektrik geçişi olan alternatörler, kontrolsüz olarak ısınır. Tellerinde hasar olan alternatörler ise elektrik akışına karşı oluşan direnç sebebiyle hem çok ısınır hem de kötü bir kokuya neden olur.

    Alternatör Erir Mi?

    Aşırı ısınma meydana gelen alternatörlerde elektrik geçişi olan tellerde erime meydana gelebilir.

    Alternatör Arızası

    Alternatör, tıpkı otomobilin diğer parçaları gibi zaman zaman arızalanabilen bir cihazdır. Arıza genellikle kayış, rotor veya elektrik kablolarında meydana gelir.

    Alternatör Bozulursa Ne Olur ve Fiyatları Nedir?

    Alternatör bozulduğunda otomobilin aküsü sağlıklı bir şekilde şarj olamayacağı için akü azaldığında veya tamamen bittiğinde meydana gelen sorunlar baş gösterir. Alternatör fiyatları marka ve model sebebiyle farklılık gösterir.

    Alternatör İkaz Sistemi

    Alternatörde meydana gelen olası arıza durumunda otomobillerin gösterge panelinde bulunan ikaz ışığı yanar. Bu sayede alternatörde bir sorun olduğu anlaşılır.

    Alternatör Arızası Belirtileri Nelerdir?

    • Arıza bildirim ışığı - Alternatör ışığı yanıyor?: 2010 yılı sonrasında üretilen pek çok aracın gösterge panelinde alternatör arızası bildirim ışığı bulunur. Alternatörün elektrik üretip üretmediğini sürücüye bildiren gösterge olası bir arıza durumunda yanar.
    • Araç aydınlatmasında yavaşlama: Arızalanan alternatör aracın ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisini karşılamakta yetersiz kalır ve araç aksesuarlarında değişimler meydana gelir. En sık karşılaşılan belirtisi ise araç farlarının yeteri kadar ışık vermemesi veya titreme yapmasıdır.
    • Zamansız biten akü: Elektrik sisteminde bir sorun olduğunu belirten bitmiş akü de alternatörde arıza olabileceğini gösterir.
    • Kaput içinden gelen garip sesler: Alternatörde meydana gelen arızanın bir başka belirtisi ise kaput içinden gelen garip seslerdir. Özellikle aracın motor bölgesinden gelen alışılmışın dışındaki sesler, alternatör rulman sesi olabilir ve alternatör arızası belirtileri arasında yer alır.
    • Yanmış lastik kokusu: Çok fazla çalışmış ve yıpranmış alternatörlerin kablolarında aşırı ısınma sonucunda yanık meydana gelebilir. Yanmış lastik kokusuna neden olan bu durum her zaman alternatör arızası belirtisi olmasa da kaput içinden gelen kötü kokuda alternatörün kontrol edilmesi gerekir.
    • Yavaş çalışan araç aksesuarları: Arızalanan alternatör aküyü yeteri kadar şarj edemeyeceği için araç aksesuarlarında yavaşlamaya neden olur. Camların normalden yavaş açılıp kapanması, sileceklerin çok yavaş çalışması gibi belirtiler de alternatör arızasına işaret eder.

    Alternatördeki Islık Sesi

    Alternatör kayışı gergi bilyası adı verilen parçada meydana gelen arıza durumunda kaput içinden ıslık sesi gelir. Avare kasnak da denilen arızalı parça, gaz pedalına basılması sonucunda artan devir sayısı ile birlikte daha fazla ses gelmesine neden olur.

    Akü Şarj Alternatör Diyotları Nedir?

    Alternatörlerin statör adı verilen sabit uçlarında meydana gelen 3 fazlı alternatif akımı doğru akıma çeviren devre elemanlarına diyot denir.

    Alternatör Diyot Arızası

    Diyotlarda meydana gelebilecek bir arıza durumunda aracın şarj ışığı yanar. Araç içi elektrik sisteminde dolaşan akım DC olmadığı için akü sağlıklı bir şekilde şarj olmaz.

    Alternatör Tamir Edilir Mi?

    Alternatör arızalandığında cihazın motordan tamamen çıkarılması ve arızalanan kısmın değiştirilmesi gerekir:
    • İlk etapta akünün pozitif kutbu sökülür, ardından V kayışı yerinden çıkarılır.
    • Alternatörün elektrik soketi dikkatli bir şekilde yerinden çıkarılır. Bu noktada soketin kırılmaması gerekir.
    • Soket çıkarıldığında alternatör de yerinden çıkarılır ve arka kısımda yer alan vidalar açılarak kapak kısmı açılır.
    • Bu noktadan sonra sırasıyla konjektörler ve strator kontrol edilerek arızalanan parça tespit edilip yenisi ile değiştirilir.
    • Zaman zaman alternatör kömürünün bitmesi de arıza belirtisi verebilir. Bu durumda da alternatör kömürü değişimi yapılmalıdır.

      • Alternatör Çalışmazsa Ne Olur?

      Alternatörler araçlarda aküyü şarj eden cihazlardır. Bu sebeple sağlıklı çalışmadıklarında araç aküsü şarj olmaya devam edemez. Akü azaldıkça aracın performansında gözle görülür bir düşüş meydana gelir. Akü tamamen boşalana kadar devam eden bu durum, alternatörün onarılıp akünün yeniden şarj olması ile düzelir. Alternatörde meydana gelen ve ani gelişen bir arıza, kayış ve rulman sistemlerine kadar ulaşarak motorun durmasına da neden olabilir.