Aks Nedir?

Motorlu araçlarda; motorun gücünü tekerleklere aktaran, diferansiyel sisteminin dönme hareketlerini her koşulda ve hiçbir kayıp olmadan tüm tekerleklere ileten çelik mile aks denir. Bir aracın en önemli parçalarından biri olan aks, aracın yolda ilerlemesini sağlar. Aks, güvenlik açısından önemli bir parçadır ve aracın tüm yükünü üstlenir.

Aks Ne İşe Yarar?

Aks, direksiyonun yönü ne olursa olsun, hareketi aynı şekilde iletir. Aksın görevi; araç viraja girdiğinde, virajdan çıktığında, hızlıyken frene basıldığında aracın güvenliğini ve konforunu sağlamaktır. Solda ve sağda olan yarım aksların yapıları, her türlü pozisyona uyum sağlayacak bir mekaniğe göre dizayn edilir.

Aks Aralığı Nedir?

Arka tekerlekler ile ön tekerleklerin merkezleri arasındaki mesafeye aks aralığı denir. Uzun aks mesafesi, aracın dengesi ile birlikte sürüş özelliklerini de olumlu etkiler. Uzun aks mesafesi; frenleme anında aracın ön kısmının, araç hızlandığında ise arka kısmının kopmasını engeller. Kısa dingil mesafesi olan araçların salınım eğilimleri düşüktür. Kısa akslı araçlarda yumuşak sönümleme ile süspansiyon uygulamaları ve küçük dönme çapıyla virajların dönülmesi daha kolaydır.

Aks Kafası ve Aks Körüğü

Dış tekerleğin yönlendirilmesine izin veren aks kafası, özel bir mekaniğe sahiptir. Tekerleklerin dönme açısına uygun şekilde hareket eder. Aksın eklemlerini koruyan önemli parçalardan biri olan aks körüğü, sabit hız akslarının üzerinde bulunur. Eklemlerde bulunan gres yağının boşalmasını sağlar ve eklem noktalarına toz ve pislik girmesini engeller.

Aks Arızası ve Aks Bilyası Sesi

Aks; rulman bozulması, aşırı yük, aks keçesinin deforme olması, darbe, fark edilmeyen sebeplerden bozulma gibi nedenlerle arıza verebilir. Hareket halindeki bir araçtan uğultu şeklinde ses gelmesi aks bilyasının arızalandığını gösterir.

Aks Fiyatı ve Aks Sistemi

Aks fiyatları, aracın marka ve modeliyle birlikte aksın markasına göre değişiklik gösterir. Aks sistemi; motor, diferansiyel, vites kutusu, şaft ve tekerleklerden oluşur.

Aks Şeması

Aks, tekerlekler arasındaki bağlantıdır ve aksın merkezinde diferansiyel yer alır. Diferansiyel, şaft ile vites kutusuna bağlanır. Vites kutusu ise motora bağlıdır.

Aks Tamiri ve Aks Uğultusu

Aks bozulduğunda tamirinin orijinal parça ile yapılması gerekir. Aks değişimini tecrübeniz varsa kendiniz yapabilir ya da teknik serviste yaptırabilirsiniz. Akstan uğultu gelmesi teker rulmanının bozuk olduğunu gösterir.

Aks Kafası Arızası Nasıl Anlaşılır?

Tekerlek aksamları içeri - dışarı ve aşağı - yukarı yönlü hareket ettikleri için aks dişlisi arızalanabilir. Zamana bağlı olarak da oluşabilecek arızaların takibi rutin kontrollerde yapılır. Aracın sağa ya da sola tam dönüşlerde ses çıkarması, yoldayken zıplaması, titremesi, körükteki yağ kaçağı aks kafasının bozulduğuna işaret eder.

 

Aks Körüğü Neden Yırtılır?

Aks körüğü, plastik malzemeden yapıldığı için zamanla sıcaklık ve soğukluk farkından dolayı bozulmalar yaşar. Bu bozulmalar körük üzerinde çatlakların ortaya çıkmasına ve zamanla körüğün yırtılmasına sebep olur. Ayrıca hatalı montaj ve dışarıdan gelebilecek darbeler de aks körüğünü yırtabilir.

Aks Bilyası Arızası Nasıl Anlaşılır?

Araçtan uğultu ya da ötme şeklinde gelen ses, aks bilyası arızası anlamına gelir. Aracın hızı arttıkça uğultu sesi de artar. Aks bilyası tamamen arızalanırsa araç yola devam edemez.

Aks Bozulursa Ne Olur?

Aksın kopması ya da kırılması durumunda araç yolda kalır. Bozulan aks aracın sürüş dinamiklerine zarar verir ve araçta titreme yapar.

Aks Arıza Belirtileri Nelerdir?

Aks körüğü kenarlarındaki gres sızıntısı, düz yolda zıplama, aksın metalin metale sürtünme sesi gibi ses çıkarması ve sürüş sırasında titreme; arıza belirtileri arasında sayılabilir.

 

Aks Değişimi Nasıl Yapılır?

  • AKs değiştirirken ilk önce aracın poryası, daha sonra somundan kamalı pim çıkarılır.
  • Somun sökülür.
  • Fren aksamını ve tekerlekleri çıkarmak için aracın uygun tarafı kriko yardımı ile kaldırılır.
  • Araç kriko standına yerleştirilir ve tekerlek sökülür.
  • Diskin dışındaki fren kaliper, direksiyon mafsalındaki dış rot kolu ve taşıyıcı amortisör üzerindeki bağlantı sökülür.
  • CV aksı çıkarılır ve yeni CV aksı, şanzıman gövdesine takılır.
  • Dingil, porya grubuna tekrar takılır.
  • Geriye kalan tüm parçalar sırasıyla yeniden yerine takılır.
  • Tekerlek de takıldıktan sonra son olarak aks somunu sıkılır.

Aks Ömrü Ne Kadar?

Aksın belirli bir ömrü yoktur. Aracın kilometresine bağlı olarak akslarda arıza meydana gelebilir. Düzenli bakım yaptırılan aksların ömürleri daha uzun olur.

Aks Parçaları Nelerdir?

Aks; rulman, keçe ve körüklerden oluşur. Her birinin görevi farklıdır. Aks kovanında bulunan rulmanlar, aksların merkezlenmesini sağlar. Keçeler, mil ile kovan arasındaki yağın sızmasını önler. Aksın iç ve dış olmak üzere iki bölümünde yer alan körükler, dışarıdan gelebilecek yabancı maddelerin rulmanlara girmesine engel olur.

Aks Şanzımana Zarar Verir Mi?

Aks sistemi bir bütün halinde çalışır. Herhangi bir bozulma, kopma ya da kırılma durumunda şanzıman bağlantısına mutlaka zarar verir.

Aks ve Mil Arasındaki Farklar Nelerdir?

Aks ve mil, benzer aksamlar olmakla birlikte işlevsel açıdan farklıdır. Miller, enerji ileten elemanlar oldukları için eğilme ile birlikte burulma gerilimine de maruz kalır. Akslar ise enerji iletmedikleri ve sadece yük taşıdıkları için eğilmeye zorlanır.

Aksın Yerinden Çıkması

Aksın yerinden çıkması aracın durmasına sebep olur. Aracın hızı çok fazlaysa güvenlik tehdidi oluşturabilir.

Aks Mili Neden Kırılır?

Taşlık ve engebeli yollarda sürüş yapılması aks kırılmasına yol açabilir. Buna bağlı olarak milin gerilmesi, aşınması ve kırılması da söz konusu olabilir. Ayrıca araca gereğinden fazla yük bindirilirse akslar zarar görebilir ve miller kırılabilir.