Şaft Nedir?

Kardan mili olarak da bilinen şaft, araçların en önemli mekanik aksamlarından biridir. Vites kutusunda yer alan çıkış milinden hareketi alır ve diferansiyele iletimini sağlar. Şaftta oluşabilecek kırılma ve bozulmalar aracın yoldan çıkmasına neden olarak kaza yapmasına sebebiyet verebilir. Aracın şanzımanının diferansiyele bağlanmasını gerçekleştiren mekanik parça şeklinde de tanımlanabilen şaft, esnek yapılı ve içi boş çelik boru şeklindedir.

Şaft Arabada Ne İşe Yarar?

Şaft araçlarda gücün tekerleklere iletilmesine yardımcı olur. Şanzımanın çıkış milinden hareketi alır ve diferansiyele daha sonra da aks milleri ve tekerleklere iletir. Genellikle arkadan itişli araçlarda kullanılan şaft, engebeli yollarda şanzımanın konumunu sabit bir şekilde korumasını destekler. İçi boş çelik boru yapısı sayesinde araca ekstra yük binmesini engeller ve araçta sarsılmanın engellenebilmesi için şaftın balans ayarının yapılması önemlidir.

Şaft Arızası Nasıl Anlaşılır?

Şaftta arıza meydana geldiğinde en sık karşılaşılan durumlardan biri de yağ kaçaklarıdır. Yağ kaçakları şaft mafsal keçelerinden kaynaklı olabilir. Aracınızın atındaki yağ lekeleri ya da yağ damlaması şaft arızasını akla getirebilir. Aracınızı kullanırken arka kısımda yoğun bir titreme hissederseniz şaft balansında arızadan endişelenmelisiniz. Aynı şekilde aracınızla seyir halinde iken arka ve alt kısmından ses gelmesi şaft rulmanlarında bir arızayı işaret edebilir.

Şaft Çeşitleri Nelerdir?

Şaft tek parçalı ve çok parçalı olmak üzere ikiye ayrılır. Tır, kamyon ve iş araçları gibi nispeten büyük ve yük taşıyan araçlarda tek parçalı şaftlar kullanılır. Binek otomobillerinde ise çok parçalı şaftlar yer alır. Çok parçalı şaftlar şaft mili askıları ve kayıcı mafsallardan meydana gelir. Şaft mili askıları şaftın rahat bir şekilde dönmesini sağlayan dişli bir yapıya sahiptir. Şaftın ağırlık merkezini oluşturur ve şaftın dengesini sağlar. Kayıcı mafsallar, vites kutusu ile diferansiyel arasındaki mesafenin korunmasına yardımcı olur.

Şaft Çalışma Prensibi

Araç şanzımanı belirli bir çekiş gücüne sahiptir ve çekiş gücünün, aracın hareketini sağlaması için tekerleklere aktarılması gerekir. Şaft, şanzıman ile diferansiyel arasında yer alan bir bağlantı yaratır ve motor gücünü diferansiyele aktarır. Hareketli bir yapıya sahip olan şaft, esnek yapısı sayesinde engebeli yollarda aracın motor gücünün sorunsuz bir şekilde tekerleklere aktarılmasını sağlar.

Şaftın Görevleri Nelerdir?

Şaft, aracın hareket etmesinde önemli rol oynar. Vites kutusu ile diferansiyel arasında bağlantı sağlayarak vites kutusunda oluşturulan tork ya da hızın diferansiyele ve daha sonra da aks ile tekerleklere aktarılmasında görev alır. Esnek yapısı sayesinde yol durumuna göre motor hızını ve gücünü tekerleklere problemsiz bir şekilde aktarmaktan sorumludur. Özellikle iniş çıkışların yoğun olduğu tümsek ve engebeli yollarda aracın sabit kalmasını destekler.

Şaft Hangi Malzemelerden Yapılır?

Şaft içi boş ve tamamen çelik materyal kullanılarak tasarlanan millerdir. İçi boş yapısından dolayı hafif, çelik dokusundan dolayı ise dayanıklıdır. Aynı zamanda içinin boş olması esnekliğini de artırarak engebeli yolarda aracın sabit bir şekilde hareketini koruyabilmesine yardımcı olur. Aracın hareket etmesinde doğrudan görevi olan mekanizmalardan biri olduğu için şaft yapımında kullanılan çelik materyal oldukça kalitelidir. Buna ek olarak şaft, burulma ve titreşimlere de yoğun olarak maruz kalır. Bunu önlemek için şaftın uç bağlantı kısımlarında kauçuk damperli takozlar kullanılır.

Şaft Hangi Araçlarda Bulunur?

Şaft, genellikle arkadan çekişli araçlarda kullanılır. Farklı araç çeşitlerine göre şaftlar da farklılık gösterir. Ağır vasıtalarla binek otomobillerinin ağırlık merkezlerindeki farklılıktan dolayı bu araçlarda kullanılan şaft yapısı birbirinden farklıdır. Traktör, iş makinesi, kamyon gibi ağır vasıtalarda tek parçalı, normal binek arabalarda çok parçalı şaft kullanılır.

Şaft Olmazsa Ne Olur?

Aracın hareket etmesi için motordan güç sağlanması ilk basamaktır. Motor gücünün vites kutusundan arka tekerleklerin hareketinden sorumlu diferansiyele aktarılması gerekir. Şaft diferansiyel ile vites kutusu arasındaki bağlantıyı sağlayarak motor gücünün dengeli bir şekilde diferansiyele iletir. Diferansiyel gücü alarak arka tekerleklerin hareket etmesini sağlar. Eğer şaft olmazsa motor gücünün aracın diğer aksamlarına iletimi sağlanamaz ve araç hareket etmez.

Şaft Özellikleri Nelerdir?

Kaliteli çelik materyaller kullanılarak tasarlanan şaft, içi boş boru şeklindedir. Çok parçalı şaftlar, kayıcı mafsallar ve şaft mili askı bilyelerinden oluşur. İç kısmında rulman bulunan şaft mili askı bilyesi, şaftın rahat bir şekilde dönüş yapabilmesini sağlar. Kayıcı mafsallar vites kutusu ile diferansiyel arasındaki mesafe değişimlerine şaftın uyum sağlamasını kolaylaştırır. Şafta esneklik kazandırarak tümsek ve engebelerden aracın zarar görmesini engeller.

Şaft Fiyatları

Aracın hareketinde önemli bir rol oynayan şaft, fiyat açısından araç kullanıcısını yorabilir. Ancak kaliteli ve araca uygun şaft seçimi sürücü ve araç içindeki yolcuların can güvenliği açısından oldukça önemlidir. Şaft fiyatları, aracın modeline, üretim yılına ve şaft tasarımında kullanılan materyalin kalitesine göre farklılık gösterir. Şaftın tamamen değiştirilmesi yerine arızanın küçüklüğüne öge parça değişimi de yapılabilir.

Şaft Kırığı Nedir?

Şaft, aracın önemli bir aksamı olduğu için genellikle en kaliteli çelikler kullanılarak tasarlanır. Şaft arızaları arasında nadir olarak görülen şaft kırığı için aracın çok aşırı zorlanması ya da araç şaftının tasarımında ucuz malzeme kullanılmış olması gerekir. Şaft kırığı yaşandığında araç yolda kalır ve anlık tamirinin yapılması mümkün değildir. Araç şaftının tamamen yenilenmesi gerekir.

Şaft Balansı Nasıl Yapılır?

Şaftın en önemli görevi araç seyir halindeyken aracın sabit ve düzgün bir şekilde yol almasını sağlamaktır. Yol durumuna göre aracın sabit bir şekilde durmasına yardımcı olur. Eğer şaft balansında bir arıza söz konusuysa araç titremeye başlar ve balans ayarı yapılmadan kullanılmaya devam edilirse daha ciddi problemler oluşabilir. Şaft balansının ayarlanması için balansçıya gidilir ve şaftın sökülüp balans ayarının yapılması sağlanır.

Şaft Arabanın Neresindedir?

Şaft arabanın alt kısmında yer alır ve dönme hareketi sayesinde araçların da hareket etmesini sağlar. Şanzıman ile diferansiyel arasında uzanan içi boş borulardan oluşur. Yere yakın bir konuma sahip olduğu için engebeli yollarda ve tümseklerde aracın alt kısmının yere değmemesine dikkat edilmelidir. Aksi halde araç şaftı hasar görebilir ve tamiri mümkün değilse değiştirmek zorunda kalabilirsiniz.

Şaft Değişimi Neden Yapılır?

Şaft değişimi yapılabilmesi için şaftın tamir edilemeyecek kadar büyük hasar görmesi gerekir. Araç seyir halindeyken aşırı hız ya da ani manevra gibi aşırı şekilde zorlandıysa şaft kırılabilir ve geri dönüşü olmayan hasar meydana gelebilir. Ayrıca engebeli ve tümsek yollarda aracın alt kısmı şafta hasar verecek kadar büyük bir darbe aldıysa şaft kırılabilir. Şaftın kırılması ya da aşırı derecede hasar alması şaftın görevini yapmasını engeller ve değiştirilmesi gerekir.

Şaft Eğriliği

Şaft balansının bozulması durumunda aracınız hareket halindeyken titreme yapar. Şaft balansının bozulmasının en büyük nedeni aracınızın alt kısmını yüksek bir yere çarpmış olmanız ve şaftta hasar meydana gelmiş olmasıdır. Böyle bir durum aracınızdaki farklı bir arızadan dolayı da kaynaklanabilir. Bu durumu netliğe kavuşturmak için şaft salgısını değerlendirmelisiniz. Eğer şaft salgısı 0,9 milimetrenin üzerindeyse şaft düzeltme işlemi yapılmaksızın değiştirmeniz şaftı yenisiyle değiştirmeniz gerekir.

Şaft Tamiri Nasıl Yapılır?

Şaft tamiri, şaftın aldığı hasara göre yapılır. Mafsallar bozulduğunda boşluk yapar ve arabada titreme meydana gelir böyle bir durumda mafsalların değiştirilmesi gerekebilir. Şaftın uç kısmında yer alan mahrut dişli ile ayna dişlisi arasında boşluk oluşması dişlilerin bozulduğu anlamına gelebilir ve dişlilerin değiştirilmesi sorunu çözebilir. Şaft mili hasar görüp eğrilebilir bu durumda şaftın tamamen değiştirilmesi uygun olabilir.

Şaft Uğultusu Neden Olur?

Şaft uğultusu şaftın balansı bozulduğunda meydana gelen uğultu şeklinde sestir. Mafsalların bozulması da şaftta uğultu yapabilir. Mafsallar bozulduğunda şaftta boşluklar meydana gelir ve motor gücünün diferansiyele iletimi sırasında zorluk yaşanabilir. Böyle bir durumda mafsalların değiştirilmesi ya da aracın balansının yapılması gerekebilir.