Araç İçi Klima Nasıl Çalışır?

Araç içi klima sıcak havalarda konforlu bir sürüş için en önemli parçalardan biridir. Araç içi klima havayı soğutur, temizler ve içerideki nemi alır. Araç sürücüsü için en uygun sıcaklık 20 ila 22 derece aralığındadır. Bu sıcaklık derecelerinin dengelenmesini sağlayan otomobil kliması, konforlu sürüşü de beraberinde sağlar. Araç klima ile uygun olacak ortalama sıcaklığa sahip olur.

Araç içi soğutucu klima, klima gazı ile çalışmaktadır. Klima çalışma sistemi maddelerin gaz formundayken sıvı formuna dönüşürken ısı vermesinden ve maddelerin sıvı formundayken gaz formuna dönüşürken ısı almasından yararlanarak çalışmaktadır. Klima çalışma prensibi sıvıların düşük basınç ile kaynama noktasının düşmesine ve sıvı halden gaz haline dönüşürken çevredeki ısıyı çekmesine dayanmaktadır.

Çoğu araç klima sistemine sahip olmaktadır fakat araç kliması olmadığında ise araç içi portatif klima seçenekleri de aynı fonksiyonu sağlamaktadır. Mini araç kliması ya da araç seyyar kliması diye de bilinen bu klimalar araç dışında da kullanılabildikleri için oldukça kullanışlılardır.

Araç içi mini klima çeşitleri genel olarak su ve içerisinde yer alan pedler aracılığı ile çalışmaktadır. Kamyon, tır gibi araçlarda ise daha çok araç tavan kliması (araç üstü klima) tercih edilmektedir. Yakıttan tasarruf etmek isteyen sürücüler için ise elektrikli araç kliması seçenekleri mevcuttur. Araç için elektrikli klima harici araç kliması çeşitlerinden biridir. Bu portatif araç kliması çeşitlerinin en önemli özelliği araç hem park halindeyken hem de seyir halindeyken çalışabiliyor olmalarıdır.

Araç Klima Parçaları ve Görevleri Nelerdir?

Araç klima parçaları klimanın çalışabilmesi için gerekli olan parçalardır. Bu parçaların işlevlerini bilmek ise oto klima parçası herhangi bir arıza yaptığında arızanın nerede olduğunu tahmin etmek noktasında yardımcı olmaktadır;

  • Kompresör: Soğutucu gazın aktarılması ve sıkıştırılması görevlerine sahip olan bu pompa, motora bağlanan bir kayışla çalışır. Araç klima kompresörü olarak da bilinmektedir. Klima sisteminde iki taraf mevcuttur ve bu taraflar yüksek ve düşük basınç tarafı olarak ayrılmaktadır. Kompresör giriş ve boşaltma taraflarına sahiptir. Emme tarafı olarak da adlandırılan giriş tarafı evaporatör çıkışından soğutucu gazı çeker. Soğutucu gaz emre tarafından sıkıştırılarak kondansatöre iletirilir, burada aracın içinde emilen ısıyı aktarır.
  • Evaporatör: Isı absorpsiyon bileşeni olarak görev yapan evaporatörün birkaç işlevi vardır. Evaporatör araç içindeki ısıyı uzaklaştırır, havadaki nemi giderir. Çok sıcak havalarda aracın altından damlayan su tamamen normaldir çünkü sıcak hava soğutucu evaporatör serpantininin alüminyum kanatları içinden geçerken havada bulunan nem yüzeyinden yoğunlaşır ve içinden geçen polen ve toz ıslak yüzeye yapışarak dışarıya akar. Aracın altından akan su budur.
  • Kondenser: Kondenser soğutma yapan malzemenin içeriye gaz olarak girdikten sonra ısıyı etrafa yayarak sıvı formunu aldığı bölümdür. Soğutucu sistemlerinin dış bölümünde ya da yalıtım malzemelerinin iç bölümünde gizli olarak yer alır.Kondenser yoğuşturucu kondenser ya da kondansatör isimleri ile de anılmaktadır.
  • Nem tutucu filtre: Araç klima filtresi olarak da bilinen bu filtre kondenserden gelen sıvı formundaki soğutucu maddenin içerisinde bulunan nemi alır.
  • Genleşme valfı: Soğutucu akışkan basıncın gerekli buharlaştırıcısı basınca düşürülmesini sağlar. Soğutucu akışkan kompresörde sıkıştırılıp yoğuşturucuda sıvı hale geldikten sonra genleşme vanasına gelir ve basıncı buharlaştırıcı basıncına düşer.
  • Klima sensörü: Ortam istenilen sıcaklığa düştüğünde elektronik kart üstünde yer alan mikro-işlemci sensör direnç değerini okur ve kompresörün çalışmasını durdurur.
  • Klima fanı: Araç kalorifer sistemi de dahil olmak üzere istenilen sıcaklığın elde edilmesini sağlayan otomobil aksamları arasında yer almaktadır.

Araç Kliması Nasıl Kullanılır?

Araç kliması kullanımı ile ilgili olarak bazı detaylara dikkat edildiğinde hem araç sağlığına hem de kişi sağlığına katkıda bulunulabilir. Aşağıdaki aşamalar takip edilerek klima kullanılması önerilmektedir;

  • Park edilmiş aracın camları açılır; iç ve dış sıcaklık dengelenir ve araç havanlandırılırken araç içerisinde sıkışık kirli gazlar dışarı çıkarılır.
  • Klima düşük seviye fan özelliğinde başlatılır ve içerideki hava camdan gelen hava ile devir daim yaptırılır.
  • Tek seferde çok fazla attırılmadan yolculuk başladıktan sonra klima derecesi istenilen ısı derecesi elde edilene kadar arttırılabilir.
  • Yolculuğun bitimine az kala klima kapatılabilir böylelikle minik bir tasarruf elde edilirken aynı zamanda klimanın ferahlaması ve kuru kalması sağlanabilir. Bu şekilde de klima ömrü uzatılır ve ayrıca araç içindeki hava temiz kalır.

Araç Kliması Ne İle Çalışır?

Araçlarda klima sistemi gaz ile çalışır ve bu gaz özel bir gazdır. Klima gazının belli periyotlarla kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu gaz soğutma efekti sağlama özelliğine sahiptir. Klima gazı her yıl yüzde on ila yüzde on beş aralığında azalmaktadır. Eğer klima gazı biterse klima, araç içerisini soğutamaz. Konforlu bir sürüş için özellikle önemli ihtiyaçlardan biri olan araç klimasının çalışması için bu gaza ihtiyacı vardır.

Araç Klima Bakımı Nasıl Yapılır?

Araç klima bakımı öncelikle araç klima temizleme detaylarının bilinmesi ile gerçekleşmektedir. Araç klima bakımı yılda bir kere araç klima arızalarının yaşanmaması için yapılmalıdır. Bu bakımlarda klima filtresi yani polen filtresinin bakımı da yapılmaktadır. Polen filtresinin tıkalı olması ya da kirlenmiş olması klimanın çalışmasını etkileyeceği gibi sağlıksız bir havada meydana getirir.
Klimanın özellikle bakımı için kış aylarında da çalıştırılması önemlidir. Çünkü çalışmayan kompresörün gaz sistemi zaman içerisinde çalışamaz hale gelmektedir. Bu sebeple kışın klima çalıştırmak araç klima bakımının detaylarından biridir. Genel olarak klima bakımı ise yılda bir kez muhakkak yaptırılmalıdır.

Araç Kliması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Araç kliması hakkında en sık sorulan soruların yanıtları aşağıda yer almaktadır.

-Araç Kliması Neden Soğutmaz?

Araç kliması çalıştığında istenilen soğutma gerçekleşmiyorsa bunun 2 nedeni olmaktadır:

  • Eğer klimanın polen filtresi tıkalıysa araç kliması soğutma işlemini gerçekleştirmez.
  • Eğer klima gazı bittiyse de yine klima işlevini yerine getiremez. Araç klima gazı servislerde yüklenebilmektedir.

-Araç Klima Gazı Bittiği Nasıl Anlaşılır?

Araç klima gazı eksilmişse klimanın soğutma gücü azalır. Klima istenilen miktarda soğutma yapamaz. Klima ilk açıldığında kompresörün devreye girdiği duyulabilmektedir. Fakat klima gazı bittiyse kompresör kavraması devreye giremez. Klima kontrol ünitesi gaz basınç sensörünün düşük basınç algılamasıyla sistemin çalışmasını durdurur.

-Araç Klima Kompresör Arızası Nasıl Anlaşılır?

Araç klima kompresörü arızalanmasının anlaşılabileceği birkaç nokta vardır. Bunlar;

  • Klima açıkken çıkan sürtme, ıslığa benzer ses ya da cızırtı gibi seslerin işitilmesi.
  • Rolantinin yükselmesi
  • Yakıt tüketimi artıyor olsa bile klimadan havanın gelmesi
  • Araç motor kısmının normalden fazla ısınması
  • Klimanın ayarlanmış olan soğukluktan ya da sıcaklıktan farklı hava vermesi
  • Klima açıldığında aracın stop etmesi
  • Kompresörün fazladan güç çekmesi

-Araç Kliması Yakıt Harcar mı?

Motordan güç alarak çalışan araç kliması yakıt tüketimini arttırmaktadır. Uzun süreli çalıştırılan klima yakıt tüketimini ciddi oranda etkilemektedir. Fakat yakıt tüketimin fazla olması motora zarar vermez. Herhangi bir problem yoksa ve düzenli bakım yapılıyorsa klima, yakıt tüketim oranını en fazla yüzde on oranında arttırmaktadır. Yakıt tüketimin artmaması için araç rölanti (motor boştayken) halindeyken klimanın çalıştırılmaması gerekmektedir. Rölanti halinde klimanın çalıştırılması yakıt tüketimini arttırmaktadır.